Przywódcą wcale nie trzeba się urodzić. Przywódcę można w sobie wypracować. Każdego dnia, konsekwentnie i indywidualnie.

Wraz z rozwojem zarządzania pojawiło się wiele pokrewnych dziedzin oraz stanowisk menadżerskich, również nieformalnych. Najpopularniejszym z nich jest „być liderem”. Bardzo często kierownicze stanowiska pracy wręcz „wymagają od nas” takiej postawy. Medialnie nagłośnionym przykładem błędu lidera jest przewrócenie się w styczniu wycieczkowca Costa Concordia u wybrzeży Toscanii. W tym wypadku kapitan przechylającej się i tonącej jednostki opuścił statek jako jeden z pierwszych, pozostawiając na pokładzie chaos i dezorganizację. To wydarzenie otwiera nam oczy na istotność cech lidera, których w tym wypadku zabrakło.

Lider dobrej organizacji

Gdybyśmy menadżerom zadali pytanie, jakie cechy powinien posiadać wzorowy lider, odpowiedzi znacznie by się różniły. Dzieje się tak, ponieważ każdy ma swoje indywidualne podejście do tego zagadnienia. Istnieje jednak pogląd, że w przywództwie nie chodzi o sukces osobisty, ale o sukces ludzi, na których się oddziałuje. W większości nowoczesnych systemów zarządzania prawdziwy lider skupia się na osiąganiu celów całej grupy oraz przekazywaniu władzy na niższe szczeble. Jego wizytówką powinien być obraz organizacji, a więc grupa najbliższych współpracowników, ich kompetencje i osiągane wyniki, dlatego o dobrym przywódcy powiedzą: „sami to zrobiliśmy” (Lao Tse). Większość liderów podkreśla fakt, że bez pracy nad samym sobą nie ma możliwości wpływu na rozwój swoich podwładnych.

ABC przywódcy

Wiemy już, że lider świadomy swojej pozycji musi rozwijać swoje kompetencje związane z przewodzeniem grupie. Jeśli nie urodziliśmy się ze zdolnościami przywódczymi, to możemy je nabyć w procesie nauki i zbierania doświadczenia. Wśród wszystkich cech, którymi powinien wykazywać się lider, jest kilka, które uważam za kluczowe i należałoby je nabyć w pierwszej kolejności. Oto one:

Autentyczność – stanowi podstawę tworzenia zaufania, bez którego współpraca często nie jest możliwa. Istotne jest wyznaczenie jasno określonego systemu wartości i postępowania. W tym wypadku autentyczność i szczerość wyklucza naśladowanie kogoś lub udawanie bycia innym człowiekiem, niż jest się w rzeczywistości. Najbardziej ceni się przywódców, którzy są naturalni i pokazują to swoim zachowaniem.

Indywidualność – odróżnia nas od setek innych osób w społeczeństwie i oznacza wyrażenie siebie na własny sposób. Jest to również podjęcie decyzji o realizacji własnych zaplanowanych celów wraz z kluczowymi założeniami. Istotna jest odporność naszych decyzji na niewłaściwe bodźce zewnętrzne, takie jak trendy czy stereotypy. Pomocna jest jasno sprecyzowana wizja samego siebie, tego kim chce się być oraz dokąd się zmierza.

Zdolność nauki i rozwoju – to podstawa, bez której nie jesteśmy w stanie ruszyć z miejsca w drodze do celu. Najlepszą szkołą są sytuacje kryzysowe, ponieważ tylko wtedy możemy dowiedzieć się, ile tak naprawdę jesteśmy warci i jak bardzo jesteśmy przydatni. Jest to okazja do przetestowania własnego systemu wartości i charakteru oraz naszych ograniczeń. Następnym krokiem jest analiza samego siebie, mocnych stron oraz wad i określenie cech, nad którymi musimy pracować, aby się rozwijać.

Otwartość na informację zwrotną – prawdziwy lider nie może sobie pozwolić na ignorowanie informacji zwrotnej, szczególnie gdy przybiera ona formę krytyki. To właśnie konstruktywna krytyka pozwala najszybciej scharakteryzować nasze słabe strony, których sami nie jesteśmy w stanie dostrzec. Umiejętność ta dotyczy nie tylko słuchania, ale również komunikowania. Jeśli to my przekazujemy informację zwrotną, równie ważna jest zarówno treść, jak i sama forma komunikatu.

Umiejętność motywacji samego siebie – motywacja wewnętrzna stanowi klucz do osiągnięcia sukcesu. Do utrzymywania jej na wysokim poziomie istotne są przede wszystkim czynniki wewnętrzne, takie jak satysfakcja z efektu pracy, zauważalny rozwój osobisty, świadomość pomagania innym oraz postępowania zgodnie z obranymi wartościami.

Zintegrowanie wszystkich obszarów życia – to element, który pokazuje spójność lidera oraz charakteryzuje jego stabilność. Bardzo istotne jest, aby zachować równowagę we wszystkich obszarach życia, a więc nie tylko w obowiązkach zawodowych, ale również w życiu rodzinnym, zdrowiu, duchowości oraz w społeczeństwie.

Zbudowanie przyjaznego otoczenia i grupy wsparcia – to element, który najczęściej popycha nas do działania, ale również nakierowuje na właściwą drogę. Bardzo ważne jest to, jakimi ludźmi się otaczamy oraz jaki mają na nas wpływ. Wśród tych osób powinniśmy czuć się zupełnie swobodnie. To otoczenie tworzy tzw. grupę wsparcia o podobnych wartościach, motywacjach i celach, a jej członkowie służą radą i własnym doświadczeniem. Często osoby te w poszczególnych dziedzinach życia odgrywają rolę mentora, mając silny wpływ na nasze zachowanie.

Pamiętajmy, że prawdziwy lider skupia się przede wszystkim na współpracy z ludźmi. Dopiero zdobycie ugruntowanej pozycji zobowiązuje go do kreowania pewnej wizji oraz organizacji całej grupy. – Ludzi nie obchodzi, ile wiesz, dopóki nie wiedzą, jak bardzo ci na nich zależy – jak powiedział Zig Ziglar. I miał rację.

Autor: Michał Rusek