W zasadzie każdy pracownik biurowy większość swoich obowiązków wykonuje przed ekranem monitora komputerowego. Długie godziny spędzone przy komputerze skutkują powstawaniem i pogłębianiem wad wzroku. Dlatego też, gdy praca wykonywana jest przed komputerem, okulary dla pracownika może sfinansować pracodawca.

Sprawdźmy, jakie warunki muszą zostać spełnione, by móc otrzymać dofinansowanie do okularów.

Jak stanowi art. 2376 par. 1 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.

Dodatkowym aktem prawnym regulującym tę kwestię jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Zgodnie z treścią par. 8 na pracodawcy z tego tytułu ciążą dwa obowiązki:
- zapewnienie pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktycznej opieki zdrowotnej (minimum co 4 lata, co wynika z rozporządzenia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich);
- zapewnienie pracownikom okularów korygujących wzrok, zgodnych z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa wyżej, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Pracownikiem, zgodnie z par. 2 pkt 4 tego rozporządzenia, jest każda osoba zatrudniona przez pracodawcę (w tym również praktykant i stażysta), użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, czyli co do zasady przez 4 godziny dziennie.

Ważne!
Wskazane wyżej regulacje nie przedstawiają szczegółów dofinansowania okularów pracownika przez pracodawcę. Kwestie związane z tym zagadnieniem - kwota refundacji, forma zapewnienia okularów - powinny zostać uregulowane w wewnętrznym regulaminie przedsiębiorstwa. Niemniej jednak należy się ono jedynie tym osobom, które w ciągu dnia pracy przed monitorem ekranowym spędzają min. 4 godziny.    

Należy podkreślić, że jeśli pracownik spędza swój dzień pracy tylko po części przed ekranem monitora, nie zawsze będzie niezbędne dofinansowanie zakupu okularów.

Kwota refundacji najczęściej jest wynikiem wewnętrznych przepisów i regulaminów firmy, które zwykle pokrywają koszt standardowych szkieł i oprawek. Gdy pracownikowi to nie odpowiada, tzn. chciałby nabyć okulary o wyższym standardzie, można rozwiązać problem na dwa sposoby, tj.:
- dofinansowanie okularów o wyższym standardzie w pełni przez pracodawcę (przy czym tutaj wszystko zależy od własnej woli przedsiębiorcy);
- dofinansowanie przez pracodawcę zakupu jedynie w części określonej w regulaminie; pozostałą część finansuje sam pracownik.

Ważne!
W przypadku soczewek kontaktowych dla pracownika, regulacje prawne nie nakazują pracodawcy dofinansowania szkieł kontaktowych. Refundacja tego typu kosztów może wynikać jedynie z własnej woli pracodawcy.    

Dofinansowanie okularów dla pracownika przez pracodawcę a podatki
Z podatkowego punktu widzenia przedsiębiorca decydujący się na dofinansowanie zakupu okularów dla pracownika poszukuje zwykle odpowiedzi na dwa pytania:
- czy od okularów zakupionych dla pracownika ma prawo odliczyć VAT?
- czy tego typu wydatek może stanowić dla niego koszt uzyskania przychodu?

Odpowiadając na pierwsze pytanie, należy sięgnąć do wydanych interpretacji podatkowych. I tak w przypadku interpretacji z 8 stycznia 2015 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, o sygn. IPTPP1/443-759/14-4/ŻR, możemy przeczytać:
“........ Sp. z o.o. jest czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność wyłącznie opodatkowaną. Część pracowników Spółki pracuje przy monitorach ekranowych. Pracę tą powinni wykonywać w szkłach korekcyjnych, co jest potwierdzone poprzez przeprowadzane badania wstępne i okresowe. W związku z tym Spółka ma obowiązek zapewnić tym pracownikom okulary korygujące wzrok. W tym celu zwraca koszty ich zakupu po przedstawieniu przez pracownika faktury wystawionej na Spółkę, potwierdzającej zakup okularów. W związku z tym, iż czynność ta jest związana z opodatkowaną działalnością, Spółka odlicza podatek VAT z tych faktur.(...) Wnioskodawca nie ma zawartej umowy z żadnym zakładem optycznym, pracownik dokonuje zakupu okularów według swojego uznania i na potwierdzenie zakupu przynosi fakturę wystawioną na ....... Sp. z o.o. Pracownik nabywa okulary we własnym zakresie i ma prawo do rozporządzania nimi jak właściciel, a koszty zakupu są mu zwracane przez Wnioskodawcę do kwoty określonej limitem. Wnioskodawca nie rozporządza w żaden sposób okularami zakupionymi przez pracownika, zwraca mu jedynie koszty ich zakupu do kwoty określonej limitem. (...)
W opisanym przypadku nabycia okularów korekcyjnych dokonuje pracownik i to pracownik - a nie pracodawca, który tylko finansuje ich zakup - posiada prawo do rozporządzania okularami jak właściciel. (...) pracownik w imieniu Spółki dokonuje nabycia okularów korekcyjnych, które są dostosowane do jego indywidualnych potrzeb i to pracownik wchodzi w ekonomiczne władztwo tego towaru. Z samego wystawienia faktury na pracodawcę, jeżeli pracodawca ten nie nabył faktycznie okularów (nie doszło do przeniesienia rozporządzania okularami jak właściciel pomiędzy zakładem optycznym a pracodawcą), nie można wywodzić prawa do odliczenia podatku wynikającego z tej faktury.
Tym samym, w sytuacji, gdy prawo do rozporządzania towarem jak właściciel przysługuje pracownikowi, pracodawca nie ma prawa do odliczenia podatku związanego z nabyciem przez pracowników okularów korekcyjnych, które są wykorzystywane przez tych pracowników również podczas wykonywania obowiązków służbowych.
Zatem, Wnioskodawca nie ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych na Spółkę, dokumentujących zakup przez pracowników przedmiotowych okularów. (...)”.

Jeżeli chodzi o koszty uzyskania przychodów, to wydatek na refundację okularów dla pracownika może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, gdy zostaną zakupione dla pracownika, któremu okulary te byłyby niezbędne do pracy z racji wykonywanych obowiązków.

Ważne!
Z faktury za zakup okularów dla pracowników pracodawca będący czynnym podatnikiem VAT nie ma prawa do odliczenia VAT. Wydatek ten jednak może stanowić koszt uzyskania przychodu.    

Angelika Borowska, specjalista ds. prawa podatkowego wfirma.pl