Mistrz Branży - interaktywny portal dla piekarzy, cukierników, lodziarzy.

Stal nierdzewna bez skazy

dodano , Redakcja MW, materiał promocyjny

Trudno sobie wyobrazić przemysł spożywczy bez stali nierdzewnej. Powierzchnie z tzw. nierdzewki są odporne na korozję oraz reakcje chemiczne. Jak wiadomo, łatwo je utrzymać w czystości, pod warunkiem że zastosujemy się do podstawowych zasad mycia i zabezpieczania przed zabrudzeniami.

     
 

Artykuł pochodzi ze styczniowego wydania magazynu Mistrz Branży

 

Zamów numery archiwalne w wersji PDF: prenumerata@MistrzBranzy.pl

 

 

Najpopularniejsze są stale chromowo-niklowe typu 18/8, czyli zawierające kolejno 18% chromu i 8% niklu. Zawarty w stali chrom, wchodząc w reakcję z tlenem znajdującym się w powietrzu, tworzy na powierzchni stali niewidoczną warstwę tlenku chromowego, która zabezpiecza stal przed działaniem czynników powodujących korozję. Uszkodzona warstwa po ponownym zetknięciu się z tlenem ulega samoistnej odbudowie.

W teorii wszystko jest w porządku, niestety praktyka pokazuje, że z jakością produkowanej stali nierdzewnej bywa różnie. Problematyczne jest utrzymanie stali nierdzewnej w czystości z powodu jej małej odporności na agresywne substancje i brud (brud i osady pozostawione zbyt długo na jej powierzchni mogą spowodować korozję i zmatowienie), natomiast uzyskanie połysku bez smug wymaga doświadczenia i wprawy.

Bezpieczne czyszczenie


Odciski palców i smugi
Użytkownicy stali nierdzewnej w sektorze spożywczym najczęściej wskazują na problem ze śladami palców i smugami. Ślady palców na powierzchniach ze stali nierdzewnej są najbardziej widoczne, gdy urządzenia i sprzęty są nowe. Po ok. 8 tygodniach użytkowania nie będą one już tak widoczne, jak na zupełnie nowej powierzchni.

Paradoksalnie – im więcej czyścimy, tym większe ryzyko zabrudzenia: kłopot ze smugami wynika przede wszystkim z substancji, osadów i związków powierzchniowo czynnych, które odłożyły się na powierzchni pod wpływem użytkowania. Największy wpływ ma stosowanie różnych rodzajów środków czystości bez okresowego spłukiwania wodą.

Smugi to nic innego jak tłuszcz i pozostałości po chemii. Często są one bardzo trudne do usunięcia ze względu na fakt, że substancje nabłyszczające z preparatów do stali nierdzewnej w pewnym sensie „cementują” to, co już znajduje się na powierzchni. Dlatego jeśli borykamy się ze smugami i zaciekami, należy najpierw przemyć powierzchnię przy użyciu czystej szmatki i wody. Pomoże to w dużym stopniu usunąć substancje chemiczne z powierzchni. Jeżeli nie przyniesie to rezultatów, należy użyć profesjonalnych środków utrzymania czystości. W tym wypadku niezbędny jest specjalny koncentrat o odczynie zasadowym. Najlepiej, kiedy producent wyraźnie określa go jako środek do zmywania tłustych i olejowych zabrudzeń lub nawet jako tzw. „stripper” do usuwania powłok polimerowych.

Jak czyścić?
Należy przygotować 2-procentowy roztwór takiego preparatu (20 ml na 1 litr wody), przemyć problematyczną powierzchnię, a następnie po raz kolejny przemyć czystą wodą. Czynność można powtórzyć dla lepszego efektu. Tak przeprowadzony proces sprawi, że pozbędziemy się ze stali wszelkich niepożądanych substancji, wosków, past i powłok. Teraz już tylko trzeba pamiętać, by stosować preparaty profesjonalne, okresowo przemywać stal wodą i zachować ostrożność i zdrowy rozsądek przy używaniu środków o właściwościach nabłyszczających.

W przypadku brudu trudnego do usunięcia (w szczególności tłuszcz i zabrudzenia olejowe) najlepiej stosować alkaliczne środki do usuwania tłustych zabrudzeń - bez nabłyszczaczy. Doskonale radzą sobie one również z usuwaniem plam i nagarów z kawy, herbaty, białek i cukrów. Najlepiej gdy nie są oparte na wodorotlenku sodu.
Powierzchnie należy przetrzeć do sucha i nie pozostawiać na nich wilgotnych szmatek lub gąbek (uwaga ta dotyczy zwłaszcza tych miejscowości, w których woda jest twarda, czyli zawiera znaczne stężenie soli różnych metali). To najłatwiejszy sposób ochrony przed nalotami i osadami.

Usuwanie osadów
Osady z kamienia, jeżeli już powstaną, łatwo niwelować preparatami na bazie kwasu octowego. W wypadku stali nierdzewnej z wykończeniem na wysoki połysk najlepiej nadają się profesjonalne środki zawierające alkohol, w szczególności te do mycia szyb. Należy bezwzględnie unikać środków ściernych i mleczek, które degenerują i zarysowują stal. Powierzchnie szlifowane trzeba wycierać zgodnie z kierunkiem szlifowania, a nie w poprzek szlifu.

Czego nie stosować

Stali nierdzewnej nie należy czyścić środkami zawierającymi podchloryn sodowy. Mowa tutaj o tych środkach dezynfekcyjnych, które z uwagi na swoją zawartość mogą uszkodzić powierzchnie. Nawet jeżeli takie środki są wyraźnie opisane jako nadające się do zastosowania na stali nierdzewnej, ich użycie wymaga dużej ostrożności i stosowania zgodnie z instrukcją, co w praktyce wygląda tak, że wciąż istnieje ryzyko uszkodzenia powierzchni.

Unikajmy również stosowania środków czyszczących zawierających chlor. Może on uszkodzić stal nierdzewną. Do mycia i przemywania nie stosujmy środków do czyszczenia srebra.

Równie zgubny wpływ mają popularne „zmywaki”. Zazwyczaj wykonane ze zwykłej stali, nie nadają się do stali nierdzewnych, ponieważ mogą uszkodzić materiał. Powodują zarysowania oraz pozostawiają śladowe ilości żelaza, co negatywnie wpływa na zdolność samoregeneracji powierzchni stali nierdzewnej.

Środki zabezpieczające

Dobrze przygotowaną powierzchnię łatwo jest zabezpieczyć, co bezpośrednio przekłada się na mniejsze przyjmowanie brudu, łatwiejsze jego usuwanie oraz wyraźne podniesienie walorów estetycznych powierzchni. Idealnie nadają się do tego preparaty przeznaczone do ochrony stali szlachetnej, wytwarzane przez producentów chemii profesjonalnej. Wysokiej jakości produkty są wzbogacane o polimer. Najlepiej, gdy łączą właściwości zabezpieczające z silnym działaniem myjącym. Takie preparaty tworzą warstwę ochronną utrzymującą się nawet do kilku tygodni, ale istotne jest okresowe przemywanie takiej powierzchni wodą (min. raz na kwartał). Nie należy ich stosować do powierzchni mających kontakt z żywnością.

Stal nierdzewna jest nieszkodliwa dla ludzi i środowiska. Nie wymaga stosowania farb, które są podatne na uszkodzenia oraz mogą się zużywać. Jej zdolność do czyszczenia pozostaje bez zmian na przestrzeni czasu. Dlatego też stal nierdzewna jest stosowana wszędzie tam, gdzie higiena stanowi istotne kryterium.  

autor: Jakub Klewaniec, Voigt