Co powinieneś wiedzieć o koronawirusie? Jak chronić się przed nowym wirusem w zakładzie produkującym żywność, a jakie środki ostrożności wprowadzić w punktach sprzedaży? Podsumowaliśmy najważniejsze informacje i zalecenia Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Przeczytaj koniecznie!

Koronwirus
Koronawirusy, a więc RNA-wirusy, to grupa drobnoustrojów wywołujących infekcje układu oddechowego po dostaniu się do naszego organizmu przez nos, usta lub oczy. Nowa, rozprzestrzeniająca się teraz po świecie odmiana, nazywana wirusem z Wuhan, oficjalnie określana jest jako SARS-Cov-2 (wcześniej 2019-nCoV). Wywołuje ona chorobę o nazwie COVID-19.

Najczęstsze objawy COVID-19:
- gorączka
- kaszel
- duszności
Pamiętaj! Większość osób przechodzi infekcję COVID-19 bezobjawowo lub z łagodnymi symptomami ze strony układu oddechowego. W najcięższych przypadkach (u osób starszych, z obniżoną odpornością, chorych przewlekle) występuje ciężkie zapalenie płuc, niewydolność wielonarządowa, a nawet wstrząs septyczny.

Jak przenosi się koronawirus?
- bezpośrednio drogą kropelkową (np. podczas kichania, kaszlu, rozmowy)
- przez wydzieliny ciała takie jak ślina, mocz, kał (np. podczas pocałunku, korzystania z zanieczyszczonej ogólnodostępnej toalety)
- pośrednio przez zanieczyszczone powierzchnie wydzielinami osoby chorej (np. korzystając ze wspólnych naczyń, dotykając zainfekowanych klamek czy lad płatniczych)

Czy wiesz, że do kilku godzin wirus SARS-Cov2 może przetrwać na powierzchni skóry, przedmiotów codziennego użytku, mebli, terminalu płatniczego czy ubrań? Pozbyć się go można, korzystając ze środków dezynfekcyjnych i czyszczących.

15-20% osób zarażonych koronawirusem doświadczy ciężkiego przebiegu choroby
2-3% wynosi śmiertelność wśród chorych na COVID-19
20-40 s to optymalny czas dokładnego mycia rąk
2 metry to bezpieczna odległość od rozmówcy

Najważniejsze sposoby walki z koronawirusem:
- częste mycie rąk wodą z mydłem
- korzystanie z preparatów odkażających z alkoholem etylowym o stężeniu 60-80%
- unikanie dotykania twarzy, zwłaszcza oczu, nosa i ust
- kasłanie i kichanie w zagięcie łokcia lub jednorazową chusteczkę
- ograniczenie kontaktu z osobami z objawami chorób układu oddechowego

Jak chronić się przed koronawirusem w zakładzie produkcyjnym?

Uwaga! Zdaniem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) nie ma obecnie dowodów na to, że żywność może być źródłem lub pośrednim ogniwem transmisji wirusa SARS COV-2.

Jak zmieni się produkcja w najbliższym czasie?
Według Andrzeja Piętki (Akademia Wypieków) przedłużający się stan epidemiologiczny w Polsce może realnie wpłynąć na zainteresowanie odbiorców B2B pieczywem do długoterminowego przechowywania w chłodniach, zamrażarkach i magazynach suchych.

Czy wiesz, że wzmożona higiena jest kluczowa dla bezpieczeństwa zakładów produkujących żywność, ponieważ błona tłuszczową koronawirusa rozpuszcza się po zastosowaniu środków czyszczących, mydła lub preparatów dezynfekujących?

Zalecenia GIS dla branży spożywczej:
- przypominaj pracownikom zasady higieny osobistej, mycia rąk i obowiązku informowania o złym stanie zdrowia
- wywieś w widocznym miejscu infografikę na temat skutecznego mycia rąk
- zwracaj uwagę pracownikom na higienę kasłania (nie w kierunku innych osób oraz żywności) np. przez plakaty informacyjne
- wzmocnij nadzór nad przestrzeganiem zasad higieny przez pracowników
- organicz podróże służbowe pracowników do minimum
- zwiększ częstotliwość mycia i czyszczenia toalet oraz pomieszczeń wspólnych (np. szatni, stołówki)
- opracuj wewnętrzny plan zarządzania kryzysowego
- czasowo wyklucz z pracy w zakładzie produkcyjnym osoby chore i potencjalnie chore (z objawami ze strony układu oddechowego lub kontaktujących się wcześniej z osobami chorymi)
- przestrzegaj zasad dostępu na teren zakładu osób postronnych

Kiedy pracownicy branży spożywczej powinni myć ręce?
- przed rozpoczęciem pracy
- przed kontaktem z ugotowaną, usmażoną czy upieczoną żywnością przeznaczoną do bezpośredniego spożycia
- po obróbce żywności surowej i nieprzetwarzanej
- po segregacji czy wyrzucaniu śmieci
- po zakończeniu dezynfekcji i sprzątania pomieszczeń czy powierzchni
- po skorzystaniu z toalety
- po każdorazowym kichnięciu, kaszlnięciu czy oczyszczeniu nosa
- po paleniu tytoniu oraz posiłkach
- po kontakcie z banknotami i bilonem

Pamiętaj! W zakładzie wytwarzającym żywność w okresie stanu epidemii niezwykle ważne jest przeanalizowanie i dostosowanie procedur czyszczenia i dezynfekcji do obecnej sytuacji. Należy zwiększyć częstotliwość tych zabiegów i wyeliminować ewentualne luki lub możliwe ścieżki zanieczyszczeń.

Jakie zabezpieczenia przed koronawirusem wprowadzić w punktach sprzedaży?

Wytyczne GIS dla punktów sprzedaży:
- zachowanie bezpiecznej odległości personelu od klientów i klientów między sobą (co najmniej 2 metry)
- promowanie płatności bezdotykowych, a więc zbliżeniowo kartą płatniczą
- zapewnienie pracownikom i klientom miejsca, w którym można umyć ręce wodą i mydłem
- umieszczenie w widocznym miejscu i regularne napełnianie dozowników z mydłem lub innym płynem odkażającym
- wywieszenie w widocznym miejscu informacji na temat skutecznego mycia rąk
- zwracanie uwagi pracownikom i klientom na higienę kasłania (nie w kierunku innych osób oraz żywności) np. przez plakaty informacyjne
- regularne dezynfekowanie powierzchni dotykowych takich jak lady płatnicze, półki na towar, lady chłodnicze, klamki, włączniki światła, poręcze, kasy fiskalne, wagi i terminale płatnicze
- regularne czyszczenie wyposażenia magazynów i urządzeń do przemieszczenia wewnętrznego towarów
- staranne sprzątanie często używanych obszarów takich jak toalety, sala obsługi klienta, pomieszczenia wspólne (np. szatnie, stołówki)

Pamiętaj! Zaleca się ograniczanie ekspozycji w sklepach żywności nieopakowanej, przeznaczonej do bezpośredniego spożycia (szczególnie pieczywa i ciast) oraz przebierania i dotykania produktów przeznaczonych do spożycia bez mycia i obróbki cieplnej. W miejscach, gdzie klient samodzielnie pakuje żywność niepakowaną należy zamieścić tabliczki informujące o zasadach zachowania higieny, rękawice lub torebki jednorazowe, a opakowania zbiorcze przykryć folią i przestawić w miejsce oddalone od klientów. Wskazane jest podawanie i pakowanie wyrobów piekarniczych i cukierniczych przez sprzedającego.

Zapewnij rękawiczki lub płyn do dezynfekcji
Dowiedziono, że wirus SARS-CoV-2 może być przenoszony na powierzchniach, w tym przez bilon i banknoty. W związku z tym w punktach sprzedaży należy promować płatności zbliżeniowe kartami płatniczymi lub płatności on-line. Po kontakcie z gotówką sprzedawcy powinni każdorazowo dokładnie umyć lub zdezynfekować ręce, aby uniknąć zainfekowania oczu, nosa czy ust. Korzystanie z jednorazowych rękawiczek jest skuteczne, pod warunkiem że powstrzymamy się od dotykania twarzy, a po ich zdjęciu dokładnie zdezynfekujemy dłonie.
Właściciele punktów sprzedaży od 2 kwietnia mają obowiązek dostarczyć pracownikom i klientom rękawiczki jednorazowe lub umożliwić im skorzystanie w sklepie ze środków dezynfekujących.

Co z maseczkami ochronnymi w punktach sprzedaży?
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, ale też Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS) maseczki ochronne powinny nosić osoby chore, osoby opiekujące się chorymi oraz personel medyczny pracujący z pacjentami podejrzewanymi o zakażenie koronawirusem.

Sprzedawca za przesłoną z pleksi i sprzedaż pod restrykcjami?
Wraz ze wzrostem liczby zachorowań na COVID-19 w sklepach zaczęły pojawiać się dodatkowe metody ochrony przed rozprzestrzenieniem się koronawirusa. Najczęściej stosowane są przesłony z przezroczystych płyt polistyrenowych (pleksi) oddzielające sprzedawców od klientów, a także ograniczenia dotyczące maksymalnej liczby osób, które mogą przebywać w placówce handlowej.

W punkcie sprzedaży może przebywać obecnie maks. 3 klientów na 1 kasę lub stanowisko do płacenia. W kolejce powinni oni stać w odległości min. 2 metrów od siebie. W godzinach od 10 do 12 obsługiwać należy tylko osoby powyżej 65. roku życia.

Małgorzata Milian-Lewicka