Kolejny krok na drodze zbliżania człowieka do natury: wegański materiał z alg morskich, który może być wykorzystywany zamiast tkanin wykonywanych z nieekologicznych materiałów, bioplastik z alg, woreczki z kambuchy i w pełni biodegradowalne sztućce. Nadchodzi biorewolucja w opakowaniach.

Firmy i korporacje spożywcze czują coraz większy nacisk społeczeństw w kwestii ekologii. Sprzedawcy chcą być odpowiedzialni społecznie, dlatego decyzje związane z opakowaniami, w tym zwłaszcza z plastikiem, należą dla nich do aktualnie najważniejszych zmian dotyczących asortymentu produktów spożywczych oraz przemysłowych. Powoli, acz konsekwentnie kilku z nich postanowiło wyjść naprzeciw oczekiwaniom i wprowadziło do sprzedaży produkty w biodegradowalnych opakowaniach. A jest w czym wybierać. Naukowcy i projektanci coraz chętniej podejmują bowiem tematy związane z ograniczeniem ilości produkowanego plastiku oraz poszukują dla niego biodegradowalnych zamienników. Instytut Europejskiej Polityki Ochrony Środowiska Naturalnego obliczył, iż rocznie do mórz i oceanów trafia nawet do 13 mln ton plastiku! Kwestia zanieczyszczenia środowiska tworzywami sztucznymi, które najczęściej produkowane są w celu pakowania kosmetyków czy żywności, stała się w ostatnim roku wręcz priorytetowa.

Projekt SEAmpathy
Izraelski projektant Daniel Elkayam stworzył w 100% biodegradowalny i wegański materiał wykonany z alg morskich, który może być wykorzystywany zamiast tkanin produkowanych z nieekologicznych materiałów.
Projektant od lat jest zafascynowany ideą biofilii – hipotezy wysuniętej przez Edwarda O. Wilsona, naukowca z Uniwersytetu Harvarda, definiowanej jako „potrzeba poczucia wspólnoty z innymi organizmami żywymi”, a także „poszanowanie reguł panujących w naturze, biologii i fizyce”. Według tej hipotezy podstawą życia w zgodzie z naturą jest zrównoważony rozwój i ekologiczne podejście do życia codziennego i zawodowego.
Zgodnie z tymi zasadami Daniel Elkayam stworzył w pełni biodegradowalny oraz wegański materiał, który nie będzie generował odpadów, a po zużyciu może być wykorzystany w innym celu.

YAMA oraz MAYMA
W ramach SEAmpathy powstał całkowicie nowy materiał wykonany z alg morskich w dwóch wersjach – YAMA oraz MAYMA. Oba materiały powstały dzięki faktowi, że algi są jednym z najszybciej mnożących się organizmów komórkowych, a ich hodowla nie wymaga niemal żadnych specjalnych warunków poza wodą i słońcem. YAMA to materiał cienki, delikatny. Może być zamiennikiem papieru pakownego czy papieru do żywności. Nie jest jednorazowy. Po zużyciu YAMA może zostać w warunkach domowych ponownie zagotowana, następnie wysuszona i znów wykorzystana. Z kolei MAYMA to materiał nieco grubszy, trwalszy. MAYMA została zaprojektowana w taki sposób, że w jej włóknach wciąż dochodzi do fotosyntezy, a algi mają możliwość wymiany gazów, przez co pochłaniają szkodliwe dla człowieka związki z powietrza, zamieniając je w tlen. Gdy materiał się zabrudzi lub zanieczyści, może zostać poddany recyklingowi albo służyć jako nawóz – wystarczy zalać go wodą i po kilku dniach wylać do gruntu. Prawda, że proste?

Shellworks – algi w wersji chilijsko-włoskiej
Projekt Shellworks Chilijki Margarity Talep, powstał we współpracy z Włoszką Emmą Sicher. Projektantki stworzyły bioplastik wykonany z alg. Materiał, który powstał w ramach ich pracy, jest w pełni biodegradowalny, a jego całkowity rozkład następuje po kilku tygodniach od wyrzucenia. Jest też bardzo wytrzymały mimo swojego krótkiego życia. Bez problemu można z niego tworzyć opakowania, jednorazowe talerzyki i kubki, a także słomki czy odpowiedniki torebek foliowych. Projektantki wzbogacały materiał o odpadki po owocach i warzywach, takich jak borówki, ziemniaki, jabłka, pomarańcze czy banany. Dzięki temu udało im się uzyskać wiele wersji kolorystycznych materiału, a także różnorodne faktury. Może on znaleźć zastosowanie w wielu miejscach.

Polski Scoby
Polska projektantka Róża Rutkowska stworzyła opakowanie, woreczek, który jest w pełni biodegradowalny, cienki i przezroczysty. Na pierwszy rzut oka przypomina foliówkę, cienką powłoczkę. Po wykorzystaniu można go wyrzucić na kompost lub – uwaga – zjeść. Inspiracją do jego powstania była kambucha – grzyb herbaciany (grzybek japoński), kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, na bazie której przygotowuje się napój. Jego właściwości lecznicze medycyna naturalna wykorzystuje już od ponad dwóch tysięcy lat. Kambucha ma postać galaretowawatej masy w kształcie placka. Dodana do posłodzonej herbaty inicjuje proces fermentacji, w wyniku którego powstaje słynny napój. Róży Rutkowskiej udało się zamienić tkankę grzyba w imitujące folię opakowanie – Scoby. Stworzyła tkaninę o właściwościach membrany, w którą można zapakować żywność, jednocześnie przedłużając jej trwałość. Scoby jest kompromisem pomiędzy wygodą a troską o naturę. Surowiec jest wielofunkcyjny i szybki do uzyskania. Może być zjedzony wraz z zawartością lub wyrzucony na kompost. Dzięki temu nie zaśmieca, a wzbogaca środowisko.

Trwałe bio-sztuće
Zespół naukowców z Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej opracował niezwykły, w pełni autorski materiał polimerowy, z którego powstały ekologiczne sztućce. Jego składnikami są mąka ziemniaczana i kukurydza. Od razu nasuwa się pytanie o trwałość. Testy wykazały, że te innowacyjne sztućce są tak samo trwałe jak ich plastikowe odpowiedniki. Sztućce, które powstały w Gdańsku, są też w pełni biodegradowalne.

Do zespołu naukowców z wydziału chemicznego należą: Agnieszka Haryńska, Paweł Szarlej, prof. Helena Janik (kierownik zespołu badawczego), dr hab. Justyna Kucińska-Lipka oraz dr inż. Maciej Sienkiewicz. Bazą do stworzenia nowego polimeru był znany biotechnologom PLA. W czym tkwi innowacyjność materiału? Przełomem jest zastosowanie skrobi ziemniaczanej. Dzięki niej wynalazek naukowców z Gdańska ma być tańszą alternatywą dla PLA. Nowy materiał zawiera m.in. skrobię termoplastyczną i mąkę ziemniaczaną, dodatki pochodzenia naturalnego oraz (PLA) biopolimer – polilaktyd, rodzaj glukozy pozyskiwanej najczęściej z kukurydzy. Granulaty tak opracowanej skrobi i jej kompozycje z PLA to materiały termoplastyczne, zatem mogą być wykorzystane w produkcji wyrobów jednorazowych metodą wtłaczania lub formowania wtryskowego. Obie uznawane są za jedne z najtańszych i najszybszych w produkcji przedmiotów użytkowych z klasycznych tworzyw sztucznych.

Anna Olszewska-Adamowicz