Nowe przepisy o ochronie znaków towarowych wchodzą w życie 15 kwietnia 2016 r., diametralnie zmieniając tryb postępowania w sprawie uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy. Postępowanie ma być krótsze, a zgłaszający szybciej uzyska prawo ochronne.
Prawa własności intelektualnej to narzędzie, które stosowane w sposób rozważny i zaplanowany pomaga budować silną pozycję na rynku. Szczególnie dla przedsiębiorców z branży spożywczej budowa spójnego portfolio praw wyłącznych, przede wszystkim znaków towarowych, wymaga określenia strategii działań, które powiązane byłyby z planami biznesowymi przedsiębiorstwa, a także monitorowania działań podejmowanych przez konkurentów. Mając na względzie zmiany przepisów ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej, które wejdą w życie 15 kwietnia 2016 r., szczególnie istotne stanie się monitorowanie zgłoszeń znaków towarowych dokonywanych w Urzędzie Patentowym RP.
Zgłoszenie znaku towarowego – jak było?
Według dotychczasowych przepisów w toku postępowania w sprawie uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy, po dokonaniu zgłoszenia, ekspert Urzędu Patentowego weryfikował, czy w stosunku do zgłoszonego znaku towarowego nie zachodzą przeszkody bezwzględne, uniemożliwiające uzyskanie prawa wyłącznego, takie jak:
- opisowy charakter oznaczenia,
- brak zdolności odróżniającej,
- sprzeczność z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami,
- wprowadzające w błąd podobieństwo do zarejestrowanych wcześniej znaków przeznaczonych do oznaczania identycznych lub podobnych towarów i usług.
Ponadto ekspert UPRP sprawdzał też, czy w stosunku do zgłoszonego znaku nie zachodzą przeszkody względne, np. czy znak nie jest identyczny lub podobny do zarejestrowanych wcześniej znaków przeznaczonych do oznaczania identycznych lub podobnych towarów i usług.
W toku postępowania także osoby trzecie miały prawo informować Urząd Patentowy o wszelkich okolicznościach mogących stanowić przeszkodę do uzyskania prawa ochronnego. Urząd Patentowy informował zgłaszającego o stwierdzonych przeszkodach, a także uwagach osób trzecich oraz umożliwiał zajęcie stanowiska i przedstawienie argumentów, w świetle których możliwe byłoby wydanie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na zgłoszony do rejestracji znak. Postępowanie rejestrowe przed Urzędem Patentowym było dwuinstancyjne i toczyło się średnio około 1,5-2 lat.
Co się zmieni po 15 kwietnia?
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą ekspert Urzędu Patentowego po wpłynięciu podania o uzyskanie prawa ochronnego (zgłoszenia) zweryfikuje, czy w przypadku zgłoszonego znaku nie zachodzą bezwzględne przeszkody dla jego rejestracji. Sporządzi też zawiadomienie o przeszkodach względnych, ale o charakterze czysto informacyjnym dla zgłaszającego. Natomiast w ciągu 3 miesięcy od daty opublikowania informacji o dokonaniu zgłoszenia znaku towarowego każdy będzie mógł wnieść sprzeciw wobec dokonanego zgłoszenia. Zawarte w sprzeciwie zarzuty będą rozpatrywane przez Urząd Patentowy w toku postępowania sprzeciwowego z udziałem obu stron (zgłaszającego i podmiotu, który wniósł sprzeciw). W znowelizowanych przepisach pojawiła się także możliwość ugodowego rozwiązania sprawy – jeśli wola zawarcia ugody zostanie wyrażona po wniesieniu sprzeciwu, Urząd Patentowy nie tylko powinien powiadomić o takiej możliwości strony, ale także może przedłużyć termin na jej zawarcie. Jeśli do porozumienia nie dojdzie, wówczas Urząd rozpatruje sprzeciw w jego granicach i wydaje decyzje o oddaleniu sprzeciwu lub o jego zasadności – w całości lub w części. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy od daty opublikowania informacji o zgłoszeniu znaku towarowego do rejestracji nie wpłynie jakikolwiek sprzeciw, to Urząd Patentowy RP zarejestruje oznaczenie. To znaczy, że w przypadku braku sprzeciwu uzyskanie prawa ochronnego stanie się możliwe w czasie ok. 4-6 miesięcy.
Nowe prawo, nowy problem
Przedsiębiorcy powinni co do zasady przyjąć opisane zmiany z zadowoleniem, ponieważ znacząco skrócą i uproszczą procedury. Warto jednak zwrócić uwagę na pewien aspekt, który w praktyce może rodzić kłopoty. Przepisy jednoznacznie wskazują, że sprzeciw wobec rejestracji znaku można zgłosić w ciągu 3 miesięcy od daty opublikowania przez UPRP informacji o dokonaniu zgłoszenia znaku towarowego do rejestracji. Informacja o zgłoszeniach publikowana jest w Biuletynie Informacyjnym UPRP, który ukazuje się dwa razy w miesiącu. Co to oznacza dla zgłaszającego?
Po wpłynięciu sprzeciwu będzie trzeba podjąć decyzję w sprawie strategii dalszego prowadzenia postępowania zgłoszeniowego. Czy podejmować działania, które mają doprowadzić do zawarcia porozumienia i wycofania sprzeciwu, co pozwoli doprowadzić do rejestracji znaku, czy też zrezygnować z dalszego prowadzenia postępowania i wycofać zgłoszenie? Można zminimalizować ryzyko kłopotów, prowadząc tzw. monitoring, czyli weryfikację zawartości Biuletynu Informacyjnego UPRP. Pozwoli to ustalić, czy wcześniej nie zostały zgłoszone znaki towarowe na tyle podobne do oznaczenia, które ma zostać zarejestrowane, że będą podstawy do zgłoszenia sprzeciwu. Ponadto przedsiębiorca mający zarejestrowane znaki towarowe powinien sprawdzać regularnie, czy pośród nowych zgłoszeń nie ma oznaczeń, wobec których należałoby wnieść sprzeciw. Pamiętajmy, że od momentu publikacji zgłoszenia w Biuletynie UPRP są na to 3 miesiące. Po tym czasie znak zgłoszony np. przez konkurenta zostanie zarejestrowany i będzie podlegał ochronie. W takim przypadku jedynym sposobem wyeliminowania takiego znaku będzie złożenie wniosku o jego unieważnienie. To oznacza skomplikowane postępowanie sporne pomiędzy dwiema przeciwnymi stronami.
Dorota Rzążewska, radca prawny, rzecznik patentowy, Kancelaria JWP Rzecznicy Patentowi